EFTA (European Free Trade Association, Avrupa Serbest Bölge Birliği) ülkelerine, AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu) ve tarım ürünleri söz konusu olduğunda Avrupa Birliği’ne ve Türkiye’nin serbest ticaret anlaşmaları imzaladığı ülkelere yapılan ihracatlarında gümrük indiriminden faydalanabilmek için düzenlenen belgedir
Serbest dolaşım belgesidir ve ihracatçı tarafından ilgili odadan temin edilir. EUR.1 belgesi eşliğinde ayrıca menşe şahadetnamesi düzenlemesine gerek kalmaz, çünkü menşe ispat belgesi olarak da kullanılır. İhracatçı firmanın bağlı bulunduğu Ticaret veya Sanayi Odası tarafından elektronik ortamda tasdiklenip, Gümrük İdaresince yine elektronik ortamda vize edilir.
İhracatçılar veya gümrük beyannamelerini imzalamakla yetkili temsilcileri, bu dolaşım belgesinihttps://medos.tobb.org.tr adresinden veya kullanmakta oldukları gümrük beyannamesi hazırlama programları vasıtasıyla doldurur ve elektronik ortamda Oda onayına gönderirler. Belgenin hazırlanması esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar;
- Dolaşım belgeleri elektronik ortamda hazırlanır, e-imza ile imzalanarak Oda onayına gönderilir.
- Hatalı doldurulan belgelerin gümrük vizesi almamış olması şartıyla Odaya e-posta ile yapılacak başvurulara istinaden onay işlemi iptal edilir. Belge doğru şekilde tekrar düzenlenmek üzere ihracatçı ya da kanuni temsilcisi gümrük müşavirine geri döner. Gerekli düzeltmesi yapılan evrak tekrar Oda onayına gönderilir. Yapılan hataların üzerinin çizilerek düzeltilmesi mümkün değildir.
İhracatçılar veya gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcileri tarafından yukarıda belirtilen kurallara ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak doldurulan, e-imza ile elektronik ortamda Oda onayına gönderilen dolaşım belgeleri, yurt dışı satış faturası ve tesvik edici diğer belgeler ile imalatçı firmanın farklı olması durumunda imalatçı faturası elektronik ortamda Oda onayına gönderilen belge ile birlikte Odaya elektronik ortamda iletilir.
- Odalar, sertifikaların kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, gerekiyorsa sertifikada kayıtlı eşyanın ilgili mevzuat uyarınca Türkiye menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda tevsik edici diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
- Oda tarafından e-imza ile onaylanan belgelere Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir referans numarası oluşturulur. Söz konusu referans numarası gümrük beyannamesi üzerinde beyan edilerek beyanname bakanlık tesciline gönderilir. Bakanlık tarafından tescil edilen beyanname numarası ile referans numarası sistem üzerinden eşleştirilerek belge vizelenmek üzere elektronik ortamda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına gönderilir. Bakanlık tarafından vize işlemi gerçekleştirilen belgenin bütün onay işlemleri tamamlanmış olmaktadır. Onay süreci tamamlanan belge yeşil meneviş desenli evrak üzerine çıktı alınır, 12 nolu hane üzerine ihracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından kaşelenen ve imzalanan belgenin bir fotokopisi arşivlenerek belgenin bütün süreçleri tamamlanır.
Tasdik edilen bir EUR.1 Dolaşım Belgesinin değiştirilmesi/iptali, bu değiştirme/iptal işleminin eşyanın yurt dışı çıkış beyannamesinin tescil edilmesinden önce mümkündür.
Eşyanın ihracı sırasında unutulma, yanlışlık, ihmal veya özel şartlar nedeniyle EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmediği hallerde, eşyanın ihracından sonra da EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenebilir.
Bu durumda ihracatçı:
- MEDOS sistemi üzerinden “İhracattan Sonra Belge Düzenleme” başlığını kullanarak belge oluşturma işlemlerini gerçekleştirir.
- Normal ihracat işlemleri için düzenlenen belgeye ek olarak gümrük çıkış beyanname numarasın ve tarihini elektronik sisteme eklenmesi gerekmektedir.
İhracattan sonra verilen EUR.1 Dolaşım Belgelerinin 7 Nolu “Gözlemler” hanesine elektronik onay sistemi tarafından “SONRADAN VERİLMİŞTİR” ibaresi yazılır.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin çalınması, kayıp veya zayi edilmesi halinde, ihracatçı, elektronik onay sistemi üzerinde İkinci nüsha belge onayı menüsünden sadece zayi olan ilk belgenin seri numarası ve onay tarihi ile yeni kullanılmak istenen belgenin seri numarasını yazarak ikinci nüsha belge başvurusunu yapabilir. İkinci nüsha belge başvurusu için ihracata ilişkin bilgilerin tekrar yazılmasına gerek bulunmamaktadır. İkinci nüsha talepleri Oda onayına gelmeksizin sistem tarafından otomatik olarak onaylanmakta ve belge doğrudan gönderime hazır olarak baskıya hazır hale gelmektedir.
Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha dolaşım belgelerinin 7 Nolu “Gözlemler” bölümüne elektronik onay sistemi tarafından “İKİNCİ NÜSHA” ibaresi yazılır.